Berlijn blijft boeien

(oorspronkelijk verschenen op volkskrantreizen op 06.06.2010)

Binnenkort is het weer zo ver: het WK voetbal begint. Vier jaren geleden vond het toernooi in Duitsland plaats en dat was een gebeurtenis om niet snel te vergeten (ondanks de roemloze uitschakeling van Nederland in de wedstrijd tegen Portugal). Hier in Berlijn was het vier weken lang één grote party met als hoogtepunt de Fanmeile, een ietwat merkwaardige Duits-Engelse woordcreatie die echter tot woord van het jaar 2006 werd gekozen. En dat heeft alles te maken met de unieke sfeer die hier toen heerste: elke dag prachtig weer, bezoekers uit de hele wereld, vriendelijke Berlijners, een uitgelaten stemming, nergens een onvertogen woord over de tegenstander – kortom, haast te mooi om waar te zijn.

Dit jaar wordt de Fanmeile weer in ere hersteld, al denk ik niet dat het succes van de laatste keer kan worden herhaald. Te vinden is-ie vanaf 23 juni op de Straße des 17. Juni tussen Siegessäule en Brandenburger Tor en biedt, naast diverse grote monitors waarop de wedstrijden goed kunnen worden gevolgd, natuurlijk de gebruikelijke stands met eten, drinken, muziek en veel souvenirs. De Siegessäule staat momenteel net in de steigers, maar krijgt voor het begin van het toernooi een nieuw WK-jasje. Ik raad u dringend aan er op een dag heen te gaan dat Duitsland niet speelt: op zulke dagen was het werkelijk extreem druk, met steeds zo rond de één miljoen bezoekers. Al dat enthousiasme is wellicht de reden waarom de FIFA Berlijn als één van slechts 7 public-viewing plaatsen buiten Zuid-Afrika heeft aangewezen (naast onder andere Rome, Londen en Rio de Janeiro).

Het begrip public viewing is sinds die tijd ook hier in Duitsland bekend en in Berlijn is er voor het WK een aantal aardige alternatieven te vinden als de Fanmeile u te groot en te druk mocht zijn. Zeer sfeervol is het Bundespressestrand (vlakbij het Hauptbahnhof), waar ik destijds de wedstrijd Nederland-Argentinië heb gezien. Nieuw, en wat mij betreft bij mooi weer zeker ook een aanrader is de Biergarten Schoenbrunn in het Volkspark Friedrichshain, waarover ik eerder al eens wat heb geschreven. Nadere informatie is hier te vinden.

Maar natuurlijk draait de komende weken niet alles om het WK. Zoals bij het begin van de zomer te doen gebruikelijk zijn er de komende tijd weer allerlei festivals, straatfeesten en parties gepland. Ik wil u gemakshalve graag ook even verwijzen naar de drie verhaaltjes die ik onder het motto de zomer van Berlijn vorig jaar op Volkskrantreizen heb geschreven. Veel van de toen genoemde tips zijn namelijk ook voor dit jaar nog actueel.

En er is natuurlijk ook weer veel te ontdekken op cultureel en wetenschappelijk gebied. Om met dat laatste te beginnen: 2010 is in Berlijn tot het wetenschapsjaar uitgeroepen en dat met recht. Vijf van de bekendste wetenschappelijke instellingen vieren dit jaar een jubileum, daaronder de staatsbibliotheek (350 jaar) en de Humboldt-universiteit (200 jaar). Op de website wordt het volledige programma gepresenteerd, met op de startpagina de zes belangrijkste evenementen.

Ik wil van deze zes graag de Botanische Garten er even uitlichten, die dit jaar zijn 100-jarig jubileum viert. Te vinden is deze tuin, met zijn rond 42 hectare en meer dan 20.000 verschillende plantensoorten de op twee na grootste ter wereld in zijn soort, in de sjieke wijk Dahlem aan de Königin-Luise-Weg 6-8. U komt hier het eenvoudigst met de U-Bahn (lijn 3 vanaf Wittenbergplatz), uitstappen op station Dahlem-Dorf.

Vooraf kunt u misschien nog even bij de vlakbij bij het station gelegen Domäne Dahlem langsgaan, een ecologisch openluchtmuseum annex landgoed dat vooral op marktdagen (maandag-vrijdag van 10-18 uur en ‘s zaterdags van 8-13 uur) een bezoekje waard is. Er worden hier bovendien het gehele jaar door evenementen gehouden, zoals op de website is na te lezen.

Vanaf de Domäne neemt u dan de Königin-Luise-Weg (in oostelijke richting) naar de Botanischer Garten. Te voet zijn het ongeveer tien minuten: u kunt ook bus X 83 nemen (drie haltes). Lopend komt u na ca. 100 meter bij de kruising met de Lansstrasse, met aan uw rechterhand het nieuwe congrescentrum van Berlijn, de Dahlem-Cube. Het is de moeite waard bij dit futuristische bouwwerk even een kijkje te nemen. Even verder komt men langs het bekende terrassenrestaurant Luise, dat als enige nadeel heeft dat je er moeilijk weer weg komt. Als u dat toch is gelukt zijn het nog maar luttele minuten tot aan de hoofdingang van de Botanische Garten.

Op het terrein is ook het Botanische Museum gevestigd, alsmede verschillende broeikassen die zeer zeker de moeite van het bekijken waard zijn, maar waar men het in het tropische gedeelte vooral ‘s zomers niet erg lang uithoudt. Ook hier is er een keur aan activiteiten, waarvan de populaire zomerconcerten even extra genoemd mogen worden. Als hoogtepunt vindt op 17 juli a.s. de Botanische Nacht plaats, waarvoor een eigen website wordt aangeboden. Alle wetenswaardigheden over de concerten en de overige evenementen vindt u hier.

De Botanische Garten is een unieke oase in de grote stad en men kan hier snel het gevoel voor tijd en plaats kwijtraken. Wanneer u op een gegeven moment dan toch weer terug de drukte van de stad in wilt of moet, neemt u ter afwisseling misschien de zuidelijke uitgang, bij een straat met de naam Unter den Eichen. Vanaf hier bent u snel bij het S-Bahnstation Botanischer Garten: met lijn S1 richting Oranienburg komt u dan weer terug in het centrum (Potsdamer Platz, Friedrichstrasse).

Meer en meer ontwikkelt Berlijn zich tot een fietsvriendelijke stad, al mag u hier beslist niet van Nederlandse verhoudingen uitgaan. Nog altijd zijn fietspaden en fietsstroken niet vanzelfsprekend – ook niet bij de in de laatste jaren nieuw aangelegde wegen in het centrum van de stad. En veel automobilisten zien fietsers nog altijd eerder als een obstakel dan als medeweggebruikers. Toch wordt fietsen steeds populairder en dat is ook te zien aan het groeiend aantal fietsevenementen die in Berlijn worden georganiseerd.

Het afgelopen weekend was het de beurt aan de Velothon, die alweer voor de derde keer werd gehouden. Deze tocht voor mensen die fietsen als hobby zien en over een redelijke (60 km) of zelfs goede (120 km) conditie beschikken trok dit jaar ruim 12.000 deelnemers en bracht hen langs de mooiste plekken van Berlijn, daaronder de Havelchaussee in het uiterste westen en met een heuse klim. Wilt u er de volgende keer bij zijn, is het zaak deze website in de gaten te houden. Het aantal deelnemers is namelijk beperkt.

Van een heel andere orde is mijn tip van vorige week: de Sternfahrt, die dit jaar op 6 juni van start ging. Aan deze jaarlijkse tocht kan iedereen spontaan en zonder reservering deelnemen, ook met een geleende of gehuurde fiets. Het tempo ligt hier een stuk lager dan bij de Velothon, maar het deelnemersveld is des te groter: dit jaar waren er zo’n 200.000 fietsers. En aangezien de Sternfahrt als demonstratie is aangemeld, wordt deze tocht als de grootste fietsdemonstratie ter wereld beschouwd.  Men kan uit zo’n kleine 20 verschillende toeren kiezen die allemaal bij de Brandenburger Tor uitkomen, waar zoals altijd een grootscheepse party werd gehouden. Enkele van die routes gaan over de ca. 10 km lange Avus, het enige stukje snelweg dat Berlijn rijk is.

Twee weken later, op 20 juni, biedt de AOK (het grootste ziekenfonds van Duitsland) speciaal voor gezinnen overal in Duitsland fietstochten aan met een bont programma bij de finish. In de tocht hier in Berlijn is de fietsroute langs het welhaast idyllische Teltowkanal opgenomen: hier vindt u alle informatie. De rit gaat naar Teltow, een plaatsje net buiten Berlijn, dat een heel charmant stadshart heeft.

En dan is er natuurlijk nog het inmiddels opengestelde veld van het voormalige vliegveld Tempelhof, waar je naar hartenlust kunt fietsen of skaten. Erg geschikt voor gezinnen met kleine kinderen (kijk even hier).

Naast de Gendarmenmarkt behoort de wat minder bekende Rudesheimer Platz tot de mooiste pleinen van Berlijn. In het midden een park (dat in het voorjaar op een mini-Keukenhof lijkt) en fraaie panden er omheen. Om de hoek is de Landauer Strasse met het bekende café-restaurant Gasthaus Landauer te vinden. Het plein ligt in de wijk Wilmersdorf en is vanuit het centrum met U-Bahn lijn 3 (vanaf de Wittenbergplatz) of via de Ringbahn (tot aan Heidelberger Platz, daar overstappen op de U3 richting Krumme Lanke) goed te bereiken.

Een paar weken geleden werd hier weer het traditionele meifeest gehouden – met veel muziek, diverse culinaire hoogstandjes en een uitstekende stemming. Naar men mij verzekerde wordt het komende zomerfeest, dat dit jaar op 28 augustus plaatsvindt, net zo’n succes. Meer informatie is binnenkort hier te vinden.

Momenteel vindt u hier nog informatie over het uit Frankrijk overgewaaide Fête de la musique dat traditiegetrouw aan het begin van de zomer, op 21 juni, zal worden gevierd. Op meer dan 80 Bühnen overal in de stad (en vooral in Mitte en Friedrichshain-Kreuzberg) worden de meest uiteenlopende muziekrichtingen gepresenteerd. Alle concerten zijn gratis! En hier zijn ze te vinden.

Een heel ander soort feest in een heel andere hoek van Berlijn zijn de Deutsch-Russische Festtage van 11-13 juni in Karlshorst. Over deze ten onrechte niet zo bekende wijk in het oosten van de stad heb ik al eens een stukje geschreven, waaruit onder andere de nauwe band met Rusland blijkt.

In Karlshorst zijn het onder andere het Tierpark en de Wuhlheide te vinden: beide een echte aanrader voor gezinnen met kleine(re) kinderen. Net daartussen ligt de renbaan Karlshorst aan de Treskowallee 129, waar de Duits-Russische party zal worden gehouden. Op het programma staat natuurlijk veel muziek: een Russische rocknacht met optredens van bands met onuitsprekelijke namen zoals Zapreshennye Barabanshiki, een jazzmiddag (swing), traditionele Russische muziek, maar vreemd genoeg ook een optreden van de zoetgevooisde Münchener Freiheit, die ook in Nederland niet onbekend zijn.

Het verdere programma is erg gevarieerd: je kunt een partijtje schaken met een Russische grootmeester, er is veel aandacht voor Russische literatuur, te zien zijn een bokswedstrijd tussen atleten uit Berlijn en de partnerstad Kaliningrad (Koningsbergen), een balletvoorstelling, een modeshow en nog veel meer. Uiteraard is er ook het nodige te eten en te drinken, met specialiteiten uit beide landen. Nadere informatie is op de website te vinden.

Een ongewoonlijke expositie is momenteel te zien in de Martin-Gropius-Bau, waarover ik hier al eens iets heb geschreven. Nog tot 9 augustus a.s. is in dit museum het werk van de in Berlijn woonachtige Deens-IJslandse kunstenaar Olafur Eliasson te zien, dat ons eigen waarnemingsvermogen op de proef stelt. Het is moeilijk uit te leggen wat u hier te zien krijgt, omdat dit voor iedereen verschillend kan zijn – in ieder geval worden uw zintuigen op een ongebruikelijke wijze geprikkeld. Deze videoclip geeft u alvast een klein voorproefje.

Berlijn

De expositie heeft de naam Innen Stadt Außen, letterlijk vertaald dus: binnen stad buiten. Maar hardop uitgesproken heeft het ook de betekenis van binnen in plaats van buiten: het Duitse woordje statt betekent immers: in plaats van. Het werk van Olafur Eliasson kunt u met een beetje geluk ook zo maar op straat vinden: op de website is hierover meer te vinden. Eén van de objecten is te zien op het in het zuidwesten gelegen Pfaueninsel dat op zich al een bezoek waard is en dat in iedere reisgids voor Berlijn wel wordt beschreven.

Aardig is dat de toegang tot de expositie in de Gropius-Bau voor kinderen tot 16 jaar gratis is en, zoals ik kon vaststellen, daarvan wordt druk gebruik gemaakt. Het museum ligt vlakbij de Potsdamer Platz, die met U-Bahn en S-Bahn goed te bereiken is.

Later dit jaar, vanaf 24 september, wordt in dezelfde Martin-Gropius-Bau overigens een grote tentoonstelling met als thema 300 jaar Weltwissen gehouden – nog een evenement in het kader van het wetenschapsjaar 2010. Als u dit alvast in uw agenda wilt noteren: hier is alle informatie te vinden.

Zoals meestal ben ik in dit verhaaltje weer enigszins van de hak op de tak gesprongen, van west naar oost, van oost naar west, van sport naar cultuur, en van parties naar wetenschap. Dat ligt waarschijnlijk ook wel een beetje aan het ritme van Berlijn, dat nogal ongestadig, grillig en daardoor juist zo spannend is. Probeert u dat Berlijnse ritme deze zomer zelf maar eens uit. Ik ben er haast zeker van dat u daarna keer op keer hier terug zult willen komen – zoals al zo velen voor u. Berlijn blijft nu eenmaal boeien.

Plaats een reactie